Deze blog wil ik het graag hebben over emotionele intelligentie en hoe het ontwikkelen hiervan van grote toegevoegde waarde kan zijn voor het hebben van gezonde relatie(s) en een succesvol leven. Graag deel ik met jullie mijn belangrijkste inzicht, namelijk: dat emoties zoveel belangrijker zijn dan ik ooit had kunnen vermoeden. Ik heb geleerd dat emoties zeker niet alleen maar lastig, moeilijk en ingewikkeld zijn. Integendeel, ze zijn juist heel erg waardevol! Als ervaringsdeskundige en inmiddels kennisdeskundige heb ik geleerd en ervaren dat onze Emotionele Intelligentie (EQ), minstens zo belangrijk is als onze IQ.
Inhoudsopgave
Nadenken versus piekeren
Veel mensen hebben hun ratio (het menselijk denksysteem) zo hoog geplaatst, dat ze ervan overtuigd zijn geraakt dat hun denken ze uiteindelijk ALTIJD tot de juiste oplossing leidt. Echter, onze geest heeft soms de illusie om dingen op te lossen die niet op te lossen zijn. En dat is wat mij betreft precies het verschil tussen ‘nadenken’ en ‘piekeren’. Wanneer je nadenkt over iets, vind je meestal een oplossing. Bij piekeren werkt het juist andersom: doordat je piekert, vind je geen oplossing, maar juist angst of een negatief gevoel. Je kunt jezelf dan letterlijk in de put piekeren.
In de dagelijkse praktijk betekent dit dat de ‘rationele denkers’ onder ons dus vaak eindeloos blijven malen en piekeren, ze zitten de hele dag (en vaak ook ’s nachts) ‘in hun hoofd’ zoals dat ook wel genoemd wordt. Zelf was ik vroeger ook zo’n ‘wandelend hoofd’ (leuke beeldspraak voor een wandelcoach). Ik had altijd het gevoel van een vol hoofd en kon eindeloos druk zijn met al mijn piekergedachten. Mijn denken maakte overuren en in de meeste gevallen zonder ooit tot een oplossing te komen. Het enige wat het me opleverde was onrust en stress.
Die piekergedachten ontstaan als volgt: wanneer iets ons emotioneel raakt, ontstaat er een soort vloedgolf aan gedachten. Het is alsof ons denken op zo’n moment overspannen naar een oplossing zoekt en daarbij van geen ophouden meer weet. Wat er eigenlijk gebeurt als je piekert, is dat je probeert met je ratio je emotie op te lossen. En dat is in de praktijk onmogelijk!
Rationaliseren
Herken je dat? Die (vaak onbewuste) neiging om onaangename gevoelens te willen vermijden? Nu weet ik dat dat komt door onze ratio. Rationaliseren is een manier om geen pijn te voelen. Je schiet dan als het ware (automatisch) in je denken, op zoek naar een logische verklaring of een aanvaardbare oplossing. In feite is het vluchten voor de werkelijke pijn.
Wat ik geleerd heb is dat je door te rationaliseren de verwerking blokkeert van de emotie. Je kunt een emotie niet oplossen met je denken. Een emotie moet gevoeld worden. Pas als een emotie gevoeld is, kan hij worden verwerkt en losgelaten. Inmiddels ben ik er ‘heilig’ van overtuigd dat het veel gezonder voor ons is als we leren om ons meer vertrouwd te kunnen voelen met onaangename gedachten, gevoelens en emoties. Volg je me nog?
Door het ontwikkelen van mijn emotionele intelligentie heb ik geleerd en ervaren dat iets onaangenaams voelen, JUIST heel erg heilzaam kan zijn. Ik heb mezelf inmiddels een hele andere benadering aangemeten: i.p.v. automatisch in mijn denksysteem (IQ) te schieten, kies ik nu bewust voor een benadering via mijn emotionele systeem (EQ).
Wat is emotionele intelligentie (EQ)?
Emotionele intelligentie, vaak afgekort als EQ (emotional quotient), verwijst naar het vermogen om emoties te herkennen, begrijpen, beheren en effectief te gebruiken in verschillende situaties, zowel bij jezelf als bij de ander.
Emotionele intelligentie omvat verschillende aspecten:
- Zelfbewustzijn: Het vermogen om je eigen emoties te herkennen en begrijpen. Dit houdt in dat je in staat bent om te identificeren welke emoties je ervaart en waarom je ze ervaart.
- Zelfregulatie: Het vermogen om je eigen emoties te beheren en in toom te houden. Dit betekent dat je in staat bent om met emoties zoals boosheid, angst of verdriet om te gaan zonder impulsieve reacties.
- Zelfmotivatie: Het vermogen om jezelf te motiveren en doelen na te streven, zelfs als er geen directe beloning is. Emotioneel intelligente mensen hebben vaak doorzettingsvermogen en kunnen zichzelf stimuleren om te slagen.
- Empathie: Het vermogen om de emoties en gevoelens van anderen te begrijpen en met hen mee te voelen. Empathie stelt mensen in staat om betere relaties te vormen en effectiever te communiceren.
- Sociale vaardigheden: Het vermogen om effectief met anderen om te gaan, conflicten op te lossen, en samen te werken. Emotioneel intelligente mensen hebben vaak sterke communicatie- en interpersoonlijke vaardigheden.
Waarom is emotionele intelligentie (EQ) zo belangrijk?
Emotionele intelligentie is van groot belang in zowel onze persoonlijke- alsook in professionele situaties. Het stelt ons in staat om beter met stress om te gaan, effectiever te communiceren, conflicten op te lossen en succesvollere relaties te onderhouden. Het is ook een belangrijke factor in leiderschap, aangezien leiders met een hoog EQ doorgaans in staat zijn om anderen te inspireren en te motiveren.
Het goede nieuws is dat emotionele intelligentie kan worden ontwikkeld en verbeterd door ons zelfbewustzijn te vergroten, nieuwe strategieën te leren om met problemen om te gaan en empathie en sociale vaardigheden te oefenen. Zo kan het ontwikkelen van emotionele intelligentie uiteindelijk leiden tot een verrijkendere en bevredigende levenservaring.
De heilzame werking van emoties
Door onaangename emoties te voelen kun je ze verwerken. Om onaangename gevoelens te verwerken, is het dus nodig om ze ook echt toe te laten. Zelf noem ik dat altijd met een mooi woord ‘doorvoelen’. Zo helpt het doorvoelen van verdriet en pijn ons, om een verlies of een tegenslag te kunnen verwerken.
Het doorvoelen van emoties kan een belangrijke stap zijn in emotionele verwerking en groei. Het vermijden of onderdrukken van emoties kan leiden tot emotionele spanning en kan problematisch worden op de lange termijn. Door emoties ‘door te voelen’, kun je ze begrijpen, ermee omgaan en uiteindelijk loslaten, wat kan bijdragen aan een betere emotionele gezondheid en welzijn. Het is daarom ook een belangrijk aspect van emotionele intelligentie, omdat het helpt bij zelfbewustzijn en zelfregulatie.
Het ‘doorvoelen’ van een emotie verwijst naar het proces waarbij iemand een emotie volledig ervaart, zonder deze te onderdrukken, vermijden of negeren. Het betekent dat je jezelf toestaat om de emotie in al zijn intensiteit te voelen, zonder oordeel. Dit kan soms moeilijk zijn, vooral als de emotie onplezierig of pijnlijk is, maar zoals eerder gezegd, heeft het meerdere voordelen voor je emotionele welzijn.
4 stappen bij het doorvoelen van emoties
Het doorvoelen van een emotie omvat doorgaans de volgende stappen:
- Herkenning
Dit is het beginpunt. Je herkent en erkent de emotie die je ervaart. Dit is vaak de stap waar mensen geneigd zijn om emoties te onderdrukken of negeren, maar het is belangrijk om eerlijk te zijn tegenover jezelf over wat je voelt.
- Toelating
Je staat jezelf toe om die emotie te voelen. Dit betekent dat je accepteert dat de emotie er is en dat het normaal is om deze te ervaren. Dit gaat hand in hand met zelfcompassie, waarbij je begrip hebt voor je eigen menselijke emoties.
- Ervaring
In dit stadium geef je jezelf toestemming om de emotie volledig te ervaren. Dit kan betekenen dat je de fysieke sensaties en de mentale aspecten van de emotie opmerkt. Het kan soms intens zijn, maar het helpt je om de emotie los te laten.
- Loslaten
Door de emotie volledig te doorvoelen, kun je deze uiteindelijk loslaten. Emoties zijn vaak tijdelijk, en wanneer je ze volledig ervaart, kunnen ze sneller voorbijgaan en ruimte maken voor andere gevoelens.
Metafoor
Lifecoaching heeft mij geleerd dat je kunt wennen aan het hebben van onaangename gedachten, gevoelens en emoties. Stapje voor stapje, terwijl je tegelijkertijd bewust probeert te ontspannen. Dit doe je door jezelf met mildheid open te stellen voor alle gevoelens en emoties van dat moment. En ja het is even heel onaangenaam wat je dan voelt, maar wees je ervan bewust dat dit gevoel uiteindelijk voorbij gaat. Je bent niet je emotie, je hebt een emotie.
De metafoor die ik hierbij vaak gebruik is die van overtrekkende bewolking: Zet denkbeeldig eens alle (onaangename) gedachten, gevoelens en emoties die je op dat moment ervaart op een wolk, een voor een. En merk op dat de ene wolk waarschijnlijk een stuk donkerder is dan de andere wolk, zo zijn er al gauw 50 tinten grijs te ontdekken. Observeer alle voorbijkomende gedachten, gevoelens en emoties met aandacht en mildheid, maar ga er niet in mee. Je weet dat alle wolken uiteindelijk voorbijdrijven.
Tot slot
Herken jij jezelf (of een dierbare relatie) in mijn verhaal? Loop jij vast in je relatie(s) omdat je niet (meer) met elkaar kunt communiceren? Probeer jij altijd alles verstandelijk te begrijpen of te verklaren? Krijg jij te horen dat je altijd in je hoofd zit? Of dat je je gevoelens wegdrukt of zelfs ontkent? Dat je een binnenvetter bent? Dat je meer moet praten? Meer open moet zijn over je gedachten, gevoelens en emoties? Of dat jij je niet (genoeg) kunt inleven in de ander?
Ja? Dan is er werk aan de winkel, want het is nooit te laat om je emotionele intelligentie alsnog te ontwikkelen. In mijn (wandel)coachpraktijk merk ik dagelijks dat het ontwikkelen van emotionele intelligentie best heel spannend kan zijn. Voor veel van mijn klanten voelt het uiteindelijk veel bekender en veiliger om alles vooral met het hoofd te benaderen/te bedenken/te verklaren (ons denksysteem).
Wil jij jezelf meer ontwikkelen op emotioneel vlak en ben jij bereid om uit je comfortzone te gaan? Dan ben je van harte welkom in mijn (wandel)coachpraktijk. Als ervaringsdeskundige en inmiddels kennisdeskundige neem ik je graag mee in de wereld van emotionele intelligentie. Ik nodig je graag uit voor een gratis en vrijblijvende kennismakingswandeling. Mijn praktijkruimte is de natuur, wat mij betreft de allermooiste werkplek die ik me kan bedenken!
Tip: Speciaal voor binnenvetters, heb ik het coachprogramma “Met je gevoel naar buiten” ontwikkeld. Neem gerust een kijkje.
In het verlengde van dit thema heb ik meerdere (blog)artikelen geschreven:
- Verbindende communicatie is goed voor de relatie
- Emoties blokkeren; als ik toen wist wat ik nu weet
- Eerste hulp voor de binnenvetter
- Tips voor partners bij het omgaan met een binnenvetter
- Emotionele verbinding; een essentieel ingrediënt voor je relatie
- Voel jij je ook wel eens (net iets te vaak) eenzaam?
- Het leven is Hart
- Begrip tonen; voelen versus denken
- Relaties verrijken je leven
Andere veelgestelde vragen
Ja, er is een verschil. IQ (intelligentiequotiënt) meet cognitieve intelligentie, terwijl EQ zich richt op emotionele intelligentie. Beide zijn belangrijk, maar ze beoordelen verschillende aspecten van intelligentie.
Emotionele intelligentie is een waardevolle set vaardigheden die een positieve invloed kunnen hebben op alle aspecten van het leven. Door bewust te werken aan het vergroten van je EQ, kun je jezelf verder ontwikkelen en betere verbindingen met anderen tot stand brengen.
Ja, emotionele intelligentie is ontwikkelbaar. Door bewustwording, training en oefening kunnen mensen hun EQ vergroten en verbeteren.
Werk aan zelfbewustzijn door je emoties te herkennen en begrijpen. Oefen zelfregulatie door emotionele reacties bewust te beheren. Werk aan het begrijpen van de emoties van anderen om empathie te vergroten.
Heb je aanvullende tips of wil je reageren? Laat dan onderaan deze blog een reactie achter.
Laten we samen kijken hoe ik je verder kan helpen; zet vandaag die eerste stap!
Lifecoaching In 2012 kwam Lifecoaching op mijn pad. Lifecoaching heeft mij zoveel gebracht, ik heb zoveel geleerd over mezelf én over mijn medemens. Lifecoaching heeft mij geleerd meer inzicht te krijgen in mezelf (zelfkennis): Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Mijn kwaliteiten en mijn valkuilen. Mijn kernwaarden (dat wat ik belangrijk vind). Hoe ik mezelf zie versus hoe anderen mij zien. Mijn behoeften en verlangens. Het herkennen en bewaken van mijn grenzen. Mijn visie, passie, missie. Handvatten voor zelfreflectie (inzicht in eigen gedachten, gevoelens, gedrag en het gevolg hiervan). En nog heel veel meer. Ik heb geleerd om vaker stil te staan bij mezelf, contact te maken met mijn binnenste, met mijn gedachten en gevoelens. En met de woorden die daarbij horen. Tot op de dag van vandaag ben ik dankbaar voor alle inzichten en handvatten die ik heb opgedaan bij het Atma Instituut(NOBCO erkende HBO-opleiding). Mede dankzij Lifecoaching heb ik de moed gehad om mezelf te ontwikkelen en om te scholen, van (overspannen) directiesecretaresse naar lifecoach. Nu,ruim 10 jaar later heb ik een eigen (wandel)coachpraktijk ‘Coaching in Green’. Ik heb van mijn zwakte mijn kracht gemaakt. Al wandelend buiten in de vrije natuur of het park om de hoek, begeleid ik mijn klanten tijdens de reis van hun leven, wanneer ze zelf de weg even kwijt zijn.
