Eerste Hulp bij irritatie en ergernis

De blogs die ik schrijf gaan regelmatig samen op met de lessen die ik zelf leer. In deze blog bespreek ik een aantal inzichten die ik in de loop der jaren heb opgedaan op het gebied van het (anders) omgaan met irritatie en ergernis. We kennen het allemaal wel: jezelf doodergeren aan de ander. Een mooi thema om eens dieper op in te gaan. Lees je mee?

28 jaar zijn we samen, mijn man en ik. En ondanks dat ik na al die jaren nog steeds écht zielsveel van hem hou, zijn er toch altijd weer die vervelende momenten van irritatie en ergernis. En even voor de goede orde: natuurlijk blijft mijn irritatie niet beperkt tot mijn man, maar kan ik me op een slechte dag overal aan irriteren….. Vroeger hield ik mijn mond en stopte ik die irritaties een voor een zorgvuldig weg. Tot het moment dat mijn ‘emmer’ overliep en ik ontplofte van boosheid. En vervolgens was er dan ruzie, want op zo’n manier reageren is natuurlijk niet normaal. 

Tegenwoordig is het anders. En zoals gezegd, er zijn nog steeds regelmatig irritaties. Ik heb alleen geleerd om er op een andere manier mee om te gaan. Niet door de irritatie zo snel mogelijk weg te stoppen, maar juist door het aan te durven kijken. En door mezelf eerder en beter te uiten en woorden te geven aan mijn gevoel. Voel ik mij nu geïrriteerd, dan weet dat ik tijd moet maken om dit gevoel bewust te onderzoeken. Ik weet nu dat irritatie vaak een signaal is dat er mogelijk sprake is van onderliggende onvervulde behoeftes en verlangens. Ik spreek mijn irritaties veel eerder uit. Misschien nog steeds niet altijd op de meest tactvolle manier, maar hee, ik ben ook maar een mens en dus zeker niet perfect. Belangrijk is vooral dat ik de irritatie niet opkrop. Ik heb ervaren dat hoe eerder ik de irritatie aandacht geef, hoe eerder hij ook weer verdwijnt. Ook voel ik me minder snel geraakt, door wat de ander zegt of doet. 

Zelfreflectie

Wat mij heel erg geholpen heeft bij het anders omgaan met irritatie en ergernis, is vaker stil te staan bij mezelf (zelfreflectie), zodat ik beter kan voelen welk gevoel er in de weg zit. Want, irritatie is immers een eerste uitingsvorm van boosheid. Indien je hier geen of onvoldoende aandacht aan schenkt, kan die irritatie uitgroeien naar ergernis. Van ergernis naar boosheid. Van boosheid naar woede. Je bouwt steeds meer druk op, totdat je uiteindelijk ‘ontploft’. Door middel van zelfreflectie krijg ik inzicht in mijn eigen gedachten, gevoelens, gedrag en het gevolg hiervan, waardoor ik de irritatie tijdig kan ombuigen, voordat het escaleert. 

Natuurlijk zijn er meerdere manieren om stil te staan bij jezelf: Voor de ene persoon werkt Yoga, voor de ander Mindfulness, meditatie, schrijven, een wandeling of iets anders. Essentieel hierbij is dat je jezelf regelmatig de tijd gunt om naar binnen te keren en ruimte te maken voor je eigen gedachten en gevoelens. Zelf ga ik bijvoorbeeld altijd graag naar buiten voor een wandeling, in mijn eentje. De belangrijkste vraag die ik mezelf hierbij stel is: “Hoe voel ik me nu op dit moment”. Analyseer hierbij niet alleen je gedachten, maar ook je lichaam. Loop in gedachten je lichaam eens langs en voel hoe je erbij zit/staat/loopt. Welke plek in je lichaam vraagt om aandacht? En wat heeft die plek nodig? Wat heb jij nodig? 

Ontploffingsgevaar

Bij mij komt het gelukkig nauwelijks nog tot ontploffingen, juist omdat ik de irritatie en ergernis eigenlijk gelijk al ontkracht door hem vroegtijdig aandacht te geven en/of uit te spreken. Ik heb ontdekt dat het in de praktijk soms niet eens nodig blijkt om de irritatie uit te spreken naar de ander. Het uitspreken naar jezelf, oftewel het herkennen, erkennen en verkennen van de irritatie is vaak al voldoende. 

Een vraag die je jezelf kan stellen in het geval je toch op het punt van ontploffen staat is de volgende: “Hoe zou de beste versie van jezelf het liefst willen reageren?”. Wat je hierbij doet, is eigenlijk een soort meta-momentje creëren. Haal even een paar keer diep adem en stel je voor wat de ideale versie van jezelf zou doen: bijvoorbeeld kalm blijven en uitzoeken wat er aan de hand is. Of jezelf positief en bemoedigend toespreken. Gun jezelf zo’n meta-moment en kies een strategie die je weghoudt bij je ‘getriggerde zelf’ en dichter bij je ‘beste zelf’. 

Herken je emotionele triggers

Een ander inzicht dat mij erg heeft geholpen bij het anders omgaan met irritaties en ergernis, is het leren herkennen van je eigen emotionele triggers. Wanneer je je bewust bent van datgene waardoor je getriggerd wordt, kun je de negatieve reactie op die triggers verkleinen. Oftewel, je stapt dan niet meer automatisch in dezelfde valkuil, maar kiest bewust voor een (andere) reactie. Emotionele triggers worden gecreëerd door negatieve ervaringen uit je verleden. Wanneer je je in een situatie bevindt die lijkt op die negatieve ervaring van vroeger, dan kan dat leiden tot irritatie, ergernis of zelfs tot een emotionele uitbarsting, dusdanig dat je er achteraf van wenst dat het nooit gebeurd was. 

Deze triggers zijn gevormd in onze jonge jaren, doordat bepaalde basisbehoeften niet konden worden vervuld. Hierdoor creëer je vaak onbewust een onjuiste en saboterende overtuiging. Bv. “Ik kan niemand vertrouwen” of “Ik ben niet goed genoeg”. Voel je irritatie opkomen? Ga dan eens na bij jezelf, aan welke onderliggende onvervulde behoefte er op dat moment niet tegemoet wordt gekomen. Denk hierbij aan geaccepteerd worden, vrijheid, respect, veiligheid etc. Vanuit dit perspectief gezien, zijn we veel vrijer om onze reacties te kiezen. Belangrijk is wel, om altijd de juistheid van de situatie te beoordelen. Ontkent de ander bewust jouw behoefte? Of neem je de situatie te persoonlijk? 

Wat je kunt leren van irritatie en ergernis

Een ander interessante les die ik leerde was dat wanneer je je mateloos irriteert aan iemand, diegene meestal precies die kant van jezelf laat zien, die je in het verleden hebt weggestopt. Oftewel die kant van jezelf die je niet mag tonen, omdat je daar ooit op afgerekend bent of omdat die kant van jezelf toen inefficiënt of nutteloos bleek. Ik weet nu dat juist irritatie een hele belangrijke wegwijzer is naar dat deel van mij dat ik nog verder mag ontwikkelen. 

Ik heb geleerd die verstoten kanten van mezelf op te sporen, om ze vervolgens weer terug te brengen in mijn leven. Met als resultaat een hele nieuwe kijk op irritatie. Waar ik in het verleden bij irritatie vooral naar de ander wees, zoek ik nu de oplossing bij mezelf. Want irritatie zegt namelijk niets over de ander, maar alles over jou. Dit is natuurlijk niet wat je wilt horen…….maar maakt wél dat je niet afhankelijk bent van de ander om die irritatie op te lossen of weg te nemen. Als je het zo bekijkt, is irritatie dus eigenlijk een uitnodiging tot persoonlijke groei. 

Van irritatie naar verwondering

Tot slot wil ik graag nog een zeer toepasselijke uitdrukking met jullie delen: Erger u niet, verwonder u slechts”.  Met dank aan mijn lieve vader die deze wijsheid verkondigt, zolang ik me kan herinneren ❤️. Laat deze spreuk een uitnodiging zijn om de zaken eens anders te bekijken en je er juist over te verwonderen wat er gebeurt. Zet je verwonderbril op en laat je verwonderen, net zoals jonge kinderen dat kunnen. Vol verbazing en zonder oordeel. Persoonlijk merk ik dat zodra ik mijn verwonderbril opzet, dit mij als het ware ‘dwingt’ om mijn oordelen (drastisch) te herzien en ontstaat er automatisch een ander perspectief. Van irritatie naar verwondering.

De praktijk

Het toepassen van bovenstaande wijsheden in de praktijk is allesbehalve makkelijk. Maar oefening baart kunst, en ik kan het weten. Zo kun je er zelfs plezier in krijgen als je doorkrijgt dat je je steeds minder irriteert aan anderen. 

Herken jij jezelf in bovenstaande verhaal? Kan jij wel wat hulp gebruiken om in het vervolg constructief om te gaan met irritaties en ergernissen, zodat deze vóór je gaan werken in plaats van tegen je? Kan jij wel wat hulp gebruiken bij het stap voor stap leren herkennen, erkennen, begrijpen, benoemen, uiten en/of reguleren van je gedachten en gevoelens? Als lifecoach en wandelcoach wandel ik graag een stukje met je mee. Ik nodig je graag uit voor een gratis en vrijblijvende kennismakingswandeling. 

Laten we samen kijken hoe ik je verder kan helpen; zet vandaag die eerste stap!

Tip: Speciaal voor binnenvetters heb ik een coachprogramma ontwikkeld: ‘Met je gevoel naar buiten’. Neem gerust een kijkje. 

In het verlengde van dit thema heb ik meerdere blogs geschreven, deze zijn te vinden op mijn persoonlijke blogpagina.

• Eerste hulp voor de binnenvetter
• Is het lastig voor jou om je gevoel te uiten?
• Emoties blokkeren. Als ik toen wist wat ik nu weet
• Conflictvermijdend gedrag? Zo kom je ervan af
• Verrijk je relatie(s); ontwikkel je emotionele intelligentie
• Emotionele verbinding: een essentieel ingrediënt voor je relatie
• Omgaan met mensen die je (ver)oordelen

Is bovenstaande herkenbaar voor jou? Heb je aanvullende tips of wil je reageren? Laat dan hieronder een reactie achter.

Lifecoaching

In 2012 kwam Lifecoaching op mijn pad. Lifecoaching heeft mij zoveel gebracht, ik heb zoveel geleerd over mezelf én over mijn medemens. Lifecoaching heeft mij geleerd meer inzicht te krijgen in mezelf (zelfkennis): Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Mijn kwaliteiten en mijn valkuilen. Mijn kernwaarden (dat wat ik belangrijk vind). Hoe ik mezelf zie versus hoe anderen mij zien. Mijn behoeften en verlangens. Het herkennen en bewaken van mijn grenzen. Mijn visie, passie, missie. Handvatten voor zelfreflectie (inzicht in eigen gedachten, gevoelens, gedrag en het gevolg hiervan). En nog heel veel meer. Ik heb geleerd om vaker stil te staan bij mezelf, contact te maken met mijn binnenste, met mijn gedachten en gevoelens. En met de woorden die daarbij horen. Tot op de dag van vandaag ben ik dankbaar voor alle inzichten en handvatten die lifecoaching mij heeft gegeven.

Mede dankzij Lifecoaching heb ik de moed gehad om mezelf om te scholen, van (overspannen) directiesecretaresse naar lifecoach. Nu, ruim 10 jaar later heb ik een eigen (wandel)coachpraktijk ‘Coaching in Green’. Ik heb van mijn zwakte mijn kracht gemaakt. Al wandelend buiten in de vrije natuur of het park om de hoek, begeleid ik mijn klanten tijdens de reis van hun leven, wanneer ze zelf de weg even kwijt zijn.